Voedselbosbeleid in Vlaanderen: wat kan er al, en waar wringt het nog?

De roep naar regeneratieve landbouw groeit. Steeds meer mensen willen voedselbossen aanleggen — onder andere omwille van bodemopbouw, gezonde productie, biodiversiteit en het opbouwen van gemeenschapszin. Maar juridisch blijven voedselbossen vaak in een grijze zone hangen.

🟢 Ben je erkend landbouwer?

Dan is er wél een duidelijke route. Op landbouwgrond mag je als landbouwer een voedselbos aanleggen, zelfs met méér dan 200 bomen per hectare. Daarvoor moet je een gemotiveerde aanvraag indienen bij de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). In die motivatie toon je aan dat het voedselbos een geïntegreerd deel is van je landbouwactiviteit: dat het oogst oplevert (vruchten, noten, hout) en beheerd wordt binnen een bedrijfsvoering. Na goedkeuring mag je aanplanten, en kan je eventueel instappen in het BLS/BLO-kader om subsidies aan te vragen voor aanplant en onderhoud.

⚪ Ben je géén actieve landbouwer en wil je ook niet onder het bosdecreet vallen?

Dan wordt het ingewikkelder. Voedselbossen worden vandaag nog niet als aparte gebruiksvorm erkend in het beleid. Ze zijn geen klassieke Fruitttelt maar ook geen formeel bos. In de praktijk ontstaat er na 7 tot 15 jaar vaak kroonsluiting, waardoor het perceel automatisch onder het bosdecreet valt. Dan wordt het als ‘bebost’ beschouwd, met alle gevolgen van dien: vergunningen bij ingrepen, beperkingen op beheer, en een wijziging van het officiële grondgebruik.

In zo’n geval kan het opstellen van een natuurbeheerplan een manier zijn om het beheer juridisch te verankeren. Maar ook dat blijft voorlopig een workaround. Zolang er geen duidelijke beleidsmatige erkenning komt voor voedselbossen, blijven veel pioniers zich bewegen in een wettelijk vacuüm.

🌱 Wie van jullie heeft al een motivatie (>200 bomen/ha) ingediend bij de VLM en goedgekeurd gekregen? Of wie koos ervoor om het voedselbos als bebossing aan te geven en te laten opnemen in een natuurbeheerplan?

Ik verzamel graag praktijkvoorbeelden — deel gerust je ervaring in een reactie of privébericht. Heb je een project in de startblokken en wil je meer info? Check het eindrapport van Food forward of contacteer me via PB.

#voedselbos #agroforestry #landbouwbeleid #vlm #bls #blo #bosdecreet #natuurbeheerplan #foodforward #boerenmetbomen #regeneratieflandgebruik